Haritasız Pusula Kullanımı
Çeviri: Nuran Akkılıç Kansu
İlk önce öğrenmeniz gereken şey yönlerdir. Kuzey, Güney, Doğu, Batı.
Aşağıdaki şemaya bakarak bunları öğrenebilirsiniz. En önemlisi Kuzeydir.
Birkaç çeşit pusula vardır. Bunlardan biri haritaya takılabilen, diğeri baş parmağa takılan (haritayla kullanılan) pusuladır. Parmağa takılan pusula daha çok oryantiring yapanlar tarafından, hızlı koşarken rahat etmeleri için kullanılır.
Aşağıdaki pusula yukarıda söylenenlerden farklıdır. Aşağıdaki şekle bakın. Kırmızı ve siyah renkte bir ok göreceksiniz.
Buna pusula iğnesi denir. Bazı pusulalarda bunun rengi kırmızı ve beyaz olabilir. Burada bilmeniz gereken önemli şey kırmızının “Manyetik Kuzey”i gösteriyor olmasıdır.
Ama diyelim ki siz Kuzey’e değil de başka bir yöne gitmek istiyorsunuz.
Bu durumda pusulanın üzerinde bir döner bilezik vardır. Bunun adına pusula yuvası (açı kadranı) dır Pusula yuvasının üzerinde dereceleri gösteren (0–360 derece ya da 0-400 grad arası ) ölçekli cetvel vardır. Bu cetvel 0-360 ya da 0-400 arası sayıları gösterir. Ayrıca bu cetvelin üzerinde N (North - Kuzey), S (South - Güney), W (West - Batı) ve E (East - Doğu) harfleriile yönler gösterilir. Bu yönlerden ikisinin ortasında bir yere gidecekseniz iki yönün birden adını söylemeniz gerekir. Örnek: Kuzey Batı
Diyelim Kuzeybatıya gitmek istiyorsunuz. İlk yapmanız gereken şey pusula yuvası üzerinde kuzeybatının yerini bulmak olmalı. Sonra pusula yuvasının kuzeybatıyı gösteren kısmını “Gidilecek Yönü” gösteren ok’un üstüne getireceksiniz.
Pusulayı elinizde tutun. Pusula iğnesinin rahatça dönebilmesi için pusulayı elinizde düz tutmanız gerekir. Sonra elinizde pusula ile tüm vücudunuzla, pusula iğnesinin kuzeyi ile pusula yuvasının içindeki kuzeyi çakıştırana kadar dönüş yapın.
DİKKAT !!
Pusula iğnesinin kuzeyi gösteren kırmızı kısmı pusula yuvasındaki kuzeyi gösteriyor olması gerekir. Eğer güney uç kuzeyi gösterirse istediğinizin tam aksi yönde ilerlersiniz. Yeni başlayanların çok sık yaptığı bir hatadır bu. Bu nedenle her zaman doğru yapıp yapmadığınızı bir kez daha bakarak kontrol edin.
DİKKAT !!
İkinci önemli şey manyetik sapma ile ilgilidir. Üzerinizde metal ya da benzeri bir şey taşıyorsanız bu oku şaşırtabilir. Hatta haritanızda bulunabilecek zımba teli bile sorun oluşturabilir. Okunuzu rahatsız edecek böyle bir şeyin etrafınızda olmadığından emin olmanız gerekir. Çok nadiren de olsa manyetik sapma olasılığı topraktan bile kaynaklanabilir. Ama bu daha çok mayın bulunan yerlerde olur ve sık rastlanan bir şey değildir.
Buraya kadar her şeyi doğru yaptığınızdan eminseniz, gidilecek yönü gösteren ok yönünde yürümeye başlayın. Yolunuzu kaybetmemeniz için sık sık pusulanıza bakın. Her yüz metrede bir bakmanız önerilir. Ama sürekli pusulanıza bakarak yürümeniz doğru değildir. Bir kez yönünüzü belirlediyseniz o yönde yürümeyi sürdürün.
Yanlış yönde gitmemek için bakmanız gereken bir şey var: GÜNEŞ. Öğle vakti güneş güneydedir (Eğer kuzeydeyseniz o zaman güneş güney yarım kürededir)
Ne Zaman Kullanılır?
Eğer dışarıda bir yerlerde haritasızsanız ve nerede olduğunuzu bilmiyorsanız ama doğru yönde ilerlediğiniz taktirde, yolunuz üzerinde bir yerlerde bir yol, dere, patika gibi, gördüğünüzde gözünüzden kaçmayacak uzunlukta ve büyüklükte bir yer olduğunu da biliyorsanız ve oraya gidilecek yolun yönünü az çok çıkarabiliyorsanız o zaman pusula yuvasını gitmek istediğiniz yöne doğru çevirerek, “gidilecek yön” okuyla çakışmasını sağlayın ve yukarıda anlatılanları sırayla uygulayın.
Ancak uzun bir yürüyüş için hiç bilmediğiniz bir arazide yürüyorsanız, yanınızda o araziye ait çok iyi bir harita taşımanız gerekir. Hele bir de patikadan çıkacaksanız o zaman harita ile pusula çok önemlidir.
Kaynak: www.learn-orienteering.org