foto12.jpg
Biz Kimiz, Hakkımızda Fotoğraf, Fotoğrafçılık Dağcılık Doğa Yürüyüşleri, Trekking, Gezi Doğa, Çocuk ve Doğa, Ağaç Türleri, Böcekler ve Bitkiler Bisiklet, Parkurlar, Yazılar, Anılar Sponsorlar İletişim

Çocuğumla Doğadayız Çocuğumla Doğadayız

E-Posta:

Content on this page requires a newer version of Adobe Flash Player.

Get Adobe Flash player



   

Ana Sayfa > Doğa > Doğa Sporları



Doğada Yön Bulmaya Dayalı Spor Dalı: Orientiring

Nermin Fenmen

ori6.jpg

Orientiring strateji oluşturmayı ve hızlı karar vermeyi gerektiren, fiziksel gücün yanı sıra düşünmenin de önemli olduğu bir spordur. Katılımcıların harita ve pusula yardımıyla harita üzerinde işaretli hedefleri bulmaya çalıştıkları bu doğa sporu, önceleri yalnızca askeri eğitimin bir parçası iken 20. yüzyılın başlarında İskandinavya’da siviller arasında da spor amacıyla yapılmaya başlamıştır. 1919 yılında Stockholm’de düzenlenen geniş katılımlı yarışmanın ardından Orientiring bir spor dalı olarak benimsenmiş, kuralları şekillenmiş ve İskandinav ülkeleri başta olmak üzere Sovyetler Birliği, İsviçre ve Macaristan gibi ülkelerde bir spor dalı olarak kabul edilmeye başlanmıştır.

Orientiring ismini, bilinmeyen bir arazi üzerinde harita ve pusula yardımıyla yön bulma ve gidilecek noktaya ilişkin yolu (rotayı) belirleme anlamında İsveç dilinde kullanılan “orientering” sözcüğünden almaktadır. Bu sözcük daha sonraları İngilizceye “orienteering” şeklinde geçmiş, ülkemizde de kısa sayılabilecek bir geçmişe sahip bu spor dalı, İngilizce ismine atıfla “Orientiring” olarak anılmaktadır.

Ülkemizde de önceleri askerler ve polisler tarafından eğitim amaçlı olarak uygulanan bu spor dalı, 1990’lı yılların sonlarında siviller arasında yaygınlaşmaya başlamıştır. Bugün Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’ne bağlı Orientiring Federasyonu çatısı altında, harbokulları ve polis akademilerinin yanı sıra başta üniversite takımları olmak üzere çok sayıda sivil takım, her yıl çeşitli illerde düzenlenen yarışmalarda bir yandan yetkinliklerini sınamakta, bir yandan da bu sporun yaygınlaşmasında katkıda bulunmaktadır.

 

Orientiring Nasıl Yapılır?


Orientiring genellikle açık arazide yapılır. Yarışmacı, kendisine verilen harita üzerine işaretli hedeflerden oluşan parkuru, bu hedeflere belirtilen sırada uğramak koşuluyla zamana karşı yarışarak tamamlamak zorundadır. Yön bulmasında yardımcı olmak üzere sadece pusula kullanmasına izin verilir. Yarışmacının yönünü pusulanın yanı sıra haritasında verilen bilgileri çevresindeki arazi şekillerine ve gördüğü nesnelerle bağdaştırarak bulması beklenir.

 

Orientiring sporunda hızlı koşmak kadar iyi harita bilgisi ve belki de en önemlisi, hızlı düşünme ve bir noktadan diğerine gidilirken izlenecek en iyi yola karar verme yetisi gerekir. “Koşarken satranç oynamak” şeklinde tanımlanan Orientiring, bu nedenle “güçsüzün güçlüyü geçebildiği tek spor dalı” olarak da nitelendirilmektedir.


   
   

Orientiring Haritası


Orientiring haritası topoğrafik haritalara benzer, ancak bunlardan farklı olarak daha ayrıntılıdır; kendine özgü renklere ve sembollere sahiptir. Bu haritalar üzerinde en yaygın olarak görülen  renklerden biri olan beyaz, rahatlıkla koşulabilecek ormanlık alanları; sarı, ağaç olmayan açık alanları, koyu yeşil ise geçilmesi zor ya da imkansız sık çalılıkları ifade eder. Bu haritalar üzerine aynı zamanda ormanın içinde kaya setinden elektrik hattına, dere yatağından insan yapımı nesnelere kadar pek çok ayrıntı işlenmektedir.

 



Yarışmacının katedeceği parkur üzerindeki hedeflerden her birinin tam olarak nerede bulunduğuna (dere yatağı sonu, çit ile patika kesişimi, açık alanın güney sınırı vb gibi) ilişkin kontrol tanımları da ayrıca harita üzerinde çizelge halinde verilir. Yarışmacının bir hedeften diğerine giderken kendine bir strateji belirleyerek bir sonraki hedefe en kolay ulaşacağı rotayı saptaması beklenir.

Bir hedeften diğerine en hızlı ulaşım, her zaman kuş uçuşu yönünde veya pusulanın doğrusuna gitmek yoluyla olmayabilir. Kimi zaman yol biraz uzatılarak sık ormanlardan veya dik tırmanışlardan kaçınılabilir.
İşte bu rotayı kendi kondisyonuna ve arazinin yapısına göre en doğru biçimde belirleyebilen sporcu, bazen kendisinden fizik olarak daha güçlü bir rakibini geride bırakabilir ki bu sporun en zevkli tarafı budur.

 

 

Orientiring Sporunu Kimler Yapabilir?


Orientiring sadece fizik gücüne dayalı bir spor olmadığı için, her yaştan sporsever için uygundur. Henüz Türkiye’de çok yaygın olmamasına karşın bu spor dalı yurt dışında beş ile doksan yaşları arasında isteyen herkes tarafından yapılmaktadır (dünya masterlar orientiring şampiyonasında 90 yaş üstü kategorisi de bulunmaktadır).

Trekking, dağcılık, izcilik gibi spor dallarının da en önemli gereksinimlerinden biri olan doğada yön bulma becerisi ve yetisini kazanmak için her doğaseverin orientiring öğrenmesinde fayda vardır.

 


   
Orientiring çoğu Avrupa ülkesinde ilköğretim okullarında zorunlu bir etkinliktir. Harita, pusula ve bunların birlikte kullanımıyla yön bulma bilgilerinin verildiği ve uygulamalarının yapıldığı bu dersin çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimini olumlu yönde etkilediği, karar verme yetilerini geliştirdiği, kendilerine güven duygusunu ve kendilerini ifade etme yeteneğini artırdığı belirlenmiştir. Her okulun, her mahallenin bir Orientiring kulübü ve takımı bulunmaktadır. 

Ülkemizde de bu spor hızla gelişmektedir. Bugün pek çok ilköğretim okulu, öğretmenlerinin de girişimleriyle miniklere Orientiring sporunu sevdirmektedirler. Büyüklerden de duyanlar ve bir kez olsun etkinliklere katılanlarda bu spor dalı bir tutku haline gelmektedir.

Orientiring sadece yürüyerek değil, bisikletle, kayakla da yapılmakta, ayrıca bedensel engellilere özel orientiring dalı olan patika-orientiring sayesinde bu spor, tüm doğa sporları arasında yaş ve bedensel özellikle sınırlı olmayan, en evrensel spor dalıdır diyebiliriz.

Ülkemizde Orientiring Federasyonu tarafından düzenlenen resmi yarışların dışında orientiring kulüpleri tarafından özel yarış niteliğinde ulusal ve uluslararası etkinlikler de düzenlenmektedir.

Ayrıca hafta sonlarında düzenlenen antrenman parkurları ile bir yandan lisanslı sporcuların kendilerini geliştirmesi, diğer yandan da bu sporun tanıtımına ve yaygınlaştırılması sağlanmaktadır.

 

ODTÜ Orienteering ve Navigasyon Takımı


Ülkemiz üniversite takımları içinde en uzun geçmişe ve en kalabalık kadroya sahip olan ODTÜ Orienteering ve Navigasyon Takımı, bir yandan takım sporcularının eğitimi ve yurtiçinde ve yurtdışındaki yarışlara hazırlanmaları yönünde çalışırken bir yandan da Türkiye Orientiring Federasyonu’nun çeşitli kurullarında gönüllü olarak görev almakta ve Orientiring sporunun ülkemizde gelişmesi ve Türkiye’deki Orientiring etkinliklerinin yurtdışında da tanıtılması yönünde çaba sarfetmektedir.   

25-26 Nisan 2009 tarihlerinde Ankara’da ikincisini düzenleyecekleri ODTÜ-Open uluslararası Orientiring yarışmasına evsahipliği yapan takım, böylelikle uluslararası düzeyde bir etkinlik düzenleyen ilk üniversite takımı olma ünvanına sahiptir. Bu yarışın ayrıntılarına www.odtu-open.org adresinden erişebilirsiniz.


Ankara’da ODTÜ veya başka kulüplerce düzenlenen Orientiring etkinliklerinden haberdar olmak için [email protected] elektronik haberleşme grubuna üye olabilir, www.metuorienteering.org adresindeki web sitemizde bu spora ilişkin eğitici belgelere ulaşabilir, parkurlarımıza kayıt yaptırabilirsiniz.

 

Nermin Fenmen

 




Tasarım: Studio Martin